Długa i Długi Targ – reprezentacyjne serce Gdańska

Ulica Długa i Długi Targ to serce historycznego Gdańska, kluczowy fragment słynnej Trasy Królewskiej, którą warto znać, jeśli zastanawiamy się, co zwiedzić w Gdańsku. Biegną od Złotej Bramy aż do Zielonej Bramy i stanowią najbardziej reprezentacyjny fragment Głównego Miasta. Ulica Długa funkcjonowała już w XIII wieku jako główny trakt handlowy hanzeatyckiego miasta, otoczony domami patrycjuszy i miejscem oficjalnych procesji – jej bruk nosi pamiątki wizyt polskich królów.

Złota Brama (Brama Długouliczna)

Co zobaczyć podczas spaceru tą trasą? Pierwszą atrakcją jest monumentalna Złota Brama (Brama Długouliczna), wzniesiona w latach 1612–1614 w stylu renesansowym, z symboliką cnót miejskich widoczną w płaskorzeźbach. Zaraz za nią rozciąga się ulica Długa z licznymi barokowymi i manierystycznymi kamienicami – w tym Domem Uphagena, odnowionym muzeum bogatego mieszczanina z XVIII wieku.

Dom Uphagena

Przejście na Długi Targ rozpoczyna się przy Domu Uphagena i prowadzi do serii najważniejszych zabytków Głównego Miasta. Po środku placu króluje Fontanna Neptuna z początku XVII w., dzieło Abrahama van den Blocke i Petera Husena, symbol hanzeatyckiego powiązania Gdańska z morzem. Obok stoi Dwór Artusa, miejsce spotkań patrycjuszy, z pięknymi salami i bogatym wyposażeniem – poważnie uszkodzony w 1945 r., lecz wiernie odbudowany.

Ratusz Głównego Miasta oraz Złota Kamienica

Przy tej samej pierzei wznosi się Ratusz Głównego Miasta, wysoki na ponad 80 m, dziś siedziba muzeum historii Gdańska. Spacerując dalej, natrafiamy na imponujące kamienice – Złotą Kamienicę, Dom Ławy i inne okazałe siedziby kupieckie, które świadczą o potędze hanzeatyckiej metropolii; w ich wnętrzach zachowały się oryginalne elewacje, herby i płaskorzeźby.

Brama Zielona

Na końcu Długiego Targu znajduje się Brama Zielona – dawniej Brama Kogi, wybudowana w stylu manieryzmu niderlandzkiego w latach 1564–1565 jako część fortyfikacji, dziś siedziba oddziału Muzeum Narodowego. Ten układ – brak nagromadzenia zabudowań sakralnych – odróżnia Główne Miasto od innych starówek.

Starówka w Gdańsku

Warto podkreślić, że popularne określenie „starówka w Gdańsku” jest błędne – Gdańsk nie ma „starówki” w rozumieniu takiego pojęcia, jakie znamy np. z Warszawy. Tę funkcję pełni Główne Miasto, zaś „Stare Miasto” to zupełnie inny obszar północny, mniejszy i mniej okazały. Używanie słowa „starówka” wobec zabytków Długiej i Długiego Targu prowadzi do uproszczeń i dezorientacji turystów – warto mówić precyzyjnie o Głównym Mieście, będącym reprezentacyjnym centrum Gdańska.

Spacer po Długim Targu pozwala prześledzić wielowiekową opowieść o potędze handlu, wpływach hanzeatyckich, wizycie monarchów i symbolice miejskiej autonomii. Odcinek ten przez wieki był sceną parad królewskich, a także miejscem kluczowych wydarzeń – od targów i procesji po egzekucje po buncie w 1526 r. To także miejsce tętniące dziś życiem – pełne kawiarni, restauracji i sklepów z pamiątkami, które nadają mu współczesny rytm, bez utraty historycznej atmosfery.

Jeśli chcemy wiedzieć, co zobaczyć w Gdańsku – ulica Długa i Długi Targ są obowiązkowym wyborem. Ich zabytki, atmosfera i urbanistyczny ład łączą to, co najbardziej reprezentatywne i fascynujące: od Złotej Bramy, Domu Uphagena, przez Fontannę Neptuna i Dwór Artusa, po Ratusz i Bramę Zieloną. To podróż przez historię miasta, widziana oczyma kupców, władców i współczesnych odwiedzających. Pamiętajmy jednak, że nie jest to „starówka” – to Główne Miasto Gdańska, unikalna przestrzeń miejskiej pamięci i tożsamości.